Το όνομα είναι οιωνός
Nomen est omen: Tο όνομα είναι οιωνός, λέει ένα λατινικό ρητό. Όνομα και πράγμα λέμε εμείς ειρωνικά όταν το όνομα συμπίπτει με τον χαρακτήρα ή την εξωτερική εμφάνιση κάποιου.
Κάθε εποχή έχει τη δική της μόδα στα ονόματα των παιδιών. Κάποτε συνηθιζόταν να παίρνει το μωρό το όνομα του παππού ή της γιαγιάς και όταν οι γονείς μου θέλησαν να μου δώσουν αρχαίο όνομα, χρειάστηκε να κολλήσουν και ένα χριστιανικό –της γιαγιάς, φυσικά- όπως απαιτούσε τότε η εκκλησία. Μάλιστα για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις, πήρα τα ονόματα και των δύο γιαγιάδων και έτσι βρέθηκα με τρία ονόματα σε ταυτότητες και επίσημα έγγραφα.
Οι καιροί άλλαξαν και το να έχει κανείς το όνομα της γιαγιάς θεωρείται πλέον μπανάλ. Σήμερα όλοι έχουν αρχαία ονόματα και τα πιο συνηθισμένα για τα κορίτσια δεν είναι πια Αθηνά, Ήρα, Αφροδίτη, Δήμητρα, Άρτεμη, αυτά δηλαδή των κυριοτέρων γυναικείων θεοτήτων του Ολύμπου, αλλά Ιόλη, Νεφέλη, Δανάη, Ίρις και ούτω καθ’εξής. Αν ρωτήσεις τα περισσότερα κοριτσάκια κατά πόσον ξέρουν ποιές ήταν αυτές των οποίων τα ονόματα φέρουν, είναι πολύ πιθανόν να απαντήσουν αρνητικά. Και το χειρότερο είναι ότι δεν ξέρουν κάν να τα κλίνουν. Η Ίρις μένει άκλιτη τις περισσότερες φορές και κακοποιείται ως «η Ίρις, της Ίρις, την Ίρις». Ναι, είναι αλήθεια!
Είναι παράξενο που από τη μία καταργήσαμε την καθαρεύουσα αλλά την επαναφέρουμε κατά κάποιο τρόπο μέσω των ονομάτων, έστω και αν την χρησιμοποιούμε λανθασμένα όπως στην περίπτωση της...Ίρις...
Κάτι άλλο που έγινε της μόδας είναι ν’αποκτάει το παιδί και δεύτερο όνομα, όπως...Αμερική. Ρωτήστε με κι εμένα με τα πολλά ονόματα να σας πω τι τραβάω κάθε φορά που είναι να συμπληρώσω κάποιο έντυπο. Πάντα μιμητικά ζώα εμείς οι Έλληνες, θεωρήσαμε ότι είναι ωραίο να φορτώνουμε στα παιδάκια και δεύτερο μικρό όνομα. Λες και θα το χρησιμοποιήσει ποτέ. Ευτυχώς υπάρχουν ακόμα κάποιοι σώφρονες που δίνουν μόνο ένα όνομα και ένα επίθετο στα παιδιά τους. Αν το πείτε αυτό σε Αμερικανούς, θα σας κοιτάξουν με βλέμμα απορημένο. Δεν τους περνάει από το μυαλό ότι σε άλλα γεωγραφικά μήκη και πλάτη της γης ζουν άνθρωποι χωρίς «middle name».
Όσο για τ’αγόρια, αν φωνάξεις μέσα σε μια τάξη «Κωνσταντίνε» ή «Αλέξανδρε», θα γυρίσουν όλα. Ο Γιώργος, ο Γιάννης, ο Κώστας της παιδικής μας ηλικίας έχουν πλέον εξαφανιστεί και έχουν πάρει σήμερα κάτι πιο ηρωικό ή πιο βυζαντινό. Όπως και ο Βαγγέλης που έγινε Ευάγγελος. Με έναν παράδοξο τρόπο, ο Γιάννης έγινε σε μερικές περιπτώσεις Γιάννος, σαν να ήθελε να ξαναγυρίσει στις βουνοκορφές όπου κάποτε έβοσκαν τα πρόβατα οι πρόγονοί του.
Αλλά ας λέμε πάλι καλά. Σε άλλους τόπους η μόδα είναι ακόμα πιο αμείλικτη για τα παιδάκια. Έχω ακούσει για την περίπτωση ενός πατέρα σε κάποια χώρα της Νοτίου Αμερικής που βάφτισε τον γιό του «έξι-μηδέν» για να θυμάται πάντα τη νίκη της ομάδας του εναντίον μιας άλλης σ’έναν αγώνα ποδοσφαίρου!
Πρώτη δημοσίευση peopleandideas.gr 2016.