Αν δεν υπήρχε, θα έπρεπε να την εφεύρουμε

Αυτή η πολυχρησιμοποιημένη φράση μου ήρθε στο μυαλό διαβάζοντας μια νέα θεωρία σχετικά με τον θάνατο της διάσημης Αγγλίδας συγγραφέως Jane Austen.

Η είδηση αυτή καθ’εαυτή δεν μου φάνηκε ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Στάθηκα μόνο στη σκέψη ότι μέχρι τώρα δεν έχω γράψει τίποτα γι’αυτή την καταπληκτική λογοτέχνιδα που αν δεν υπήρχε, θα έπρεπε να την εφεύρουμε. Τόσο αναγκαία, τόσο απαραίτητη είναι η Jane Austen σ’όλες τις γυναίκες –και γιατί όχι σ’όλους τους άντρες;- του κόσμου.

Από τις αρχές του 19ου αιώνα που εκδόθηκαν τα βιβλία της, τα αισθηματικά και κοινωνικά μυθιστορήματά της, δεν σταμάτησαν να διαβάζονται και ν’αγαπιούνται από εκατομμύρια αναγνώστες σ’όλο τον κόσμο.

Στο έργο της «Περηφάνεια και προκατάληψη» που έχει γνωρίσει χιλιάδες εκδόσεις και μεταφράσεις, δεκάδες κινηματογραφικές και τηλεοπτικές μεταφορές, συναντάμε την ασυμβίβαστη ηρωίδα Ελίζαμπεθ ή Λίζυ, που υποθέτουμε ότι αποτελεί το alter ego της ίδιας της συγγραφέως.

Ο υπερόπτης και αρχικά αντιπαθητικός κύριος Ντάρσυ, σύντομα γίνεται ο ιδανικός άντρας για κάθε αναγνώστρια, όχι τόσο λόγω της αμύθητης περιουσίας του, όσο χάρη στην εντιμότητα του χαρακτήρα του και στην αφοσίωση που δείχνει προς την γυναίκα, την οποία ερωτεύεται.

Ο κύριος Ντάρσυ αποκτά τα εξωτερικά χαρακτηριστικά που η κάθε γυναίκα θέλει να του δώσει –αν και τελευταία το πρόσωπό του ταυτίζεται μ’εκείνο του ηθοποιού Colin Firth από την πολύ επιτυχημένη τηλεοπτική σειρά του BBC- ανάλογα με τα γούστα της, αλλά κρατάει τις ανδρικές αρετές που η πλειοψηφία των γυναικών αναζητά (συχνά εις μάτην) από έναν «σωστό άντρα»: την σοβαρότητα, την ψυχραιμία, την αυτοσυγκράτηση, τα λίγα λόγια. Την πίστη, την αφοσίωση, τον ιπποτισμό προς το γυναικείο φύλο.

Έναν τέτοιο άντρα περίμενε, φαίνεται, και η Jane Austen, γι’αυτό απέριψε μια πρόταση γάμου από κάποιον που μπορούσε να της προσφέρει την οικονομική ασφάλεια που τόσο είχε ανάγκη, αλλά που δεν τον έβρισκε καθόλου ελκυστικό κατά τα λοιπά. Γι’αυτό προέτρεψε μ’ένα γράμμα της την ανηψιά της να μην προχωρήσει ούτε εκείνη σ’έναν γάμο χωρίς αγάπη.
«Όλα είναι προτιμότερα και μπορεί κανείς να τα ανεχθεί, εκτός από το να παντρευτεί χωρίς να νοιώθει Αφοσίωση», της έγραψε.

Η ίδια η Jane Austen έμεινε τελικά ανύπαντρη όπως και η αδελφή της, Κασσάνδρα, η οποία ήταν και η καλύτερή της φίλη. Στον κόσμο άφησε τα βιβλία της, γεμάτα ευχάριστη πλοκή, εύστοχες παρατηρήσεις για την φύση των ανθρώπων και ένα ιδιαίτερο χιούμορ που τρεις αιώνες μετά εξακολουθεί να μας διασκεδάζει. Σε αντίθεση με τις μεταγενέστερες αδελφές Μπροντέ που περιέγραψαν στα βιβλία τους το σκοτεινό, γεμάτο υγρασία τοπίο που τους περιέβαλε, η J.Austen μεταφέρει μέσω του έργου της μια εικόνα για τη ζωή της που μοιάζει πολύ πιο εύθυμη και πιο ανοιχτόκαρδη. Η όμορφη πόλη του Μπαθ, οι συγκεντρώσεις σε σπίτια, οι χοροί, τα παιχνίδια παντομίμας, και οι ανάλαφρες συζητήσεις, όλα αυτά είναι τα συστατικά που κάνουν τα μυθιστορήματά της να διαβάζονται μέχρι σήμερα με κάτι σαν φανατισμό. Και να γεννάνε ιδέες για καινούρια βιβλία στους σύγχρονους συγγραφείς. Π.χ. μια παρωδία με τίτλο «Περηφάνεια και προκατάληψη και τα ζόμπι», ένα κοινωνικό μυθιστόρημα που λέγεται «Η λέσχη ανάγνωσης της Jane Austen» και άλλα πολλά.

Ναι, τρεις αιώνες μετά η Jane Austen είναι ακόμα νέα...