Ύμνος στον Νείλο & Ύμνος στη Νινκάσι
Χαίρε, ω Νείλε, προέρχεσαι απ’ τη γη
Έρχεσαι να χαρίσεις στην Αίγυπτο ζωή!
Εκ φύσεως μυστηριώδης, ερεβώδης
σε υμνούν οι ακόλουθοί σου
τους κάμπους ποτίζεις, από τον Ρα έχεις πλαστεί
για να δίνεις στα ζωντανά τροφή
εσύ την έρημο ξεδιψάς, εσύ ανεξάντλητη πηγή
Μοιάζεις μονοπάτι που από τον ουρανό έχει κατεβεί
Τον άρτο του Σεμπ αγαπάς και του Νέπρα τους πρώτους καρπούς,
ευημερία φέρνεις στα εργαστήρια του Πτα.*
~ . ~
Κύριε των ψαριών, στη διάρκεια της πλημμύρας
κανένα πτηνό δεν πλησιάζει τη σοδειά.
Εσύ παράγεις καλαμπόκι, εσύ κάνεις το στάρι να γεννιέται
εξασφαλίζεις των ναών τη διαιώνιση.
Αν σταματήσεις να δουλεύεις
θα φοβηθεί κάθε έμβιο όν.
Αν οι θεοί στους ουρανούς υποφέρουν
τότε θα χαθούν οι θνητοί, οι πάντες θα φτωχύνουν
~ . ~
Τότε τα κοπάδια της Αιγύπτου θα πεινάσουν,
μικροί και μεγάλοι μαρτύρια θα περάσουν.
Όλα αλλάζουν μόλις πλησιάζεις,
εσύ με τα χαρίσματα του Χνουμ.**
Σαν λάμπεις χαίρεται όλη η χώρα.
Κάθε στομάχι πανηγυρίζει
κάθε κορμί
κάθε σιαγώνα μασουλάει την τροφή.
~ . ~
Φέρνεις τροφή, πλούσιο φαϊ,
είσαι δημιουργός κάθε καλού,
δεσπότης της ζωής, με επιλογές όλο γλυκύτητα.
Εσύ τα χόρτα κάνεις να φυτρώνουν για τα κτήνη,
φροντίζεις να προσφέρονται θυσίες σ’ όλους τους θεούς.
Ακόμα κι όταν είσαι στο Ντουάτ***, ο ουρανός και η γη σε υπακούουν
είσαι κατακτητής των Δύο Χωρών****
Εσύ γεμίζεις τις αποθήκες των σιτηρών
εσύ θα δώσεις στους φτωχούς
εσύ τα δέντρα βοηθάς να μεγαλώνουν όπως όλοι επιθυμούν
εσύ τα κάνεις να πληθαίνουν.
Όταν θυμώνεις, οι υπήκοοί σου βρίσκονται σε ένδεια
η ετήσια τροφή τους καταστρέφεται
οι πλούσιοι ανησυχούν, όλοι παίρνουν τα όπλα
οι σύντροφοι γίνονται εχθροί,
δεν έχουν ρούχα να ντυθούν, οι γιοί των ευγενών κοσμήματα δεν έχουν.
Οι μητέρες δεν γεννούν, η έλλειψή σου τις κάνει στείρες.
Κανείς δεν έχει με τι ν’ αλείψει το κορμί του.
Εσύ επαναφέρεις την αλήθεια στων ανθρώπων τις καρδιές
και όποιος ψεύδεται, σε σένα πρέπει ν’ απολογηθεί.
Εσύ απαντάς με τις πλημμύρες
Οι άνθρωποι σου προσφέρουν τις πρώτες σοδειές
όλοι οι θεοί σε λατρεύουν!
Τα πουλιά δεν κατεβαίνουν στο χώμα
Με το χρυσαφένιο σου χέρι
φτιάχνεις ράβδους από ασήμι
Αλλά δεν γίνεται με λάπις λάζουλι να τραφούμε
μόνο το καλαμπόκι δύναμη μας δίνει.
~ . ~
Για σένα παίζει η άρπα ένα χαρμόσυνο τραγούδι
Οι νέοι και τα παιδιά πανηγυρίζουν
πασιχαρείς όλοι γιορτάζουν
Είσαι το υπέρτατο της γης στολίδι
Το σκάφος σου πάει μπροστά
κάνοντας τις ετοιμόγεννες ν’ αναθαρρήσουν
και τα κοπάδια να πληθύνουν.
~ . ~
Καθώς λάμπεις περνώντας μέσα από των βασιλέων την πόλη
οι πλούσιοι έχουν αφθονία αγαθών
ακόμα κι ο φτωχός περιφρονεί τον λωτό
Κάθε καρπός γίνεται εκλεκτός
και τα παιδιά σου αποκτούν τα πάντα.
Αν εσύ αρνηθείς να τα θρέψεις
πέφτει σιωπή γεμάτη δυστυχία
όλη η χώρα απ’την εξάντληση πεθαίνει.
~ . ~
Καθώς η στάθμη σου, ω Νείλε, ανεβαίνει
αρχίζουν οι θυσίες των βοδιών
και οι μεγάλες εορτές.
Για σένα θυσιάζονται πουλιά
και αντιλόπες πάνω στα βουνά
ανάβουν για σένα φωτιές
Σφάγια προσφέρονται σε όλους τους θεούς
Επιστρέφει ο Νείλος στη νότιο Αίγυπτο
το όνομά του ξακουστό μέχρι τον Κάτω Κόσμο
Ο θεός εμφανίζεται ξαφνιάζοντας τους πάντες.
~ . ~
Οι θνητοί τον δοξάζουν
τον φοβούνται όταν φέρνει τόση ζέστη
εκείνον που κατέστησε τον γιό του παγκόσμιο αυθέντη
ευημερία δίνοντας στην Αίγυπτο.
Εμφανίσου για να δοξαστείς
Έλα ω Νείλε να φέρεις τα πλούτη σου!
Εσύ που στους ανθρώπους επιτρέπεις να ζουν απ’ τα κοπάδια
που στα κοπάδια επιτρέπεις να ζουν απ’ τους αγρούς.
Εμφανίσου για να δοξαστείς
Έλα ω Νείλε να φέρεις τα πλούτη σου!
~ . ~
* Σεμπ, Νέπρα, Πτα: θεοί των αρχαίων Αιγυπτίων, από το όνομα του τελευταίου προέρχεται η λέξη Αίγυπτος.
** Χνουμ: θεός της γονιμότητας.
*** Ντουάτ: το βασίλειο των νεκρών κατά τους αρχαίους Αιγυπτίους.
**** Δύο χώρες: η Άνω και Κάτω Αίγυπτος.
Ο Ύμνος στον Νείλο είναι σύνθεση της εποχής του Μέσου Βασιλείου και γράφτηκε γύρω στο 2100 π.Χ. από τον Χέτυ, έναν άνδρα ταπεινής καταγωγής. Υπάρχουν πολλές παραλλαγές του έργου. Για την απόδοση αυτή στα ελληνικά βασίστηκα σε μια ιταλική και μια αγγλική μετάφραση. ΛΣ
Δημοσιεύθηκε στο Νέο Πλανόδιον το 2022.
Ύμνος στη Νινκάσι
Γεννήθηκες απ'το τρεχούμενο νερό
Σε φρόντισε με αγάπη η Νινχουρσάγκ
Γεννήθηκες απ'το τρεχούμενο νερό
Σε φρόντισε με αγάπη η Νινχουρσάγκ
Ίδρυσες την πόλη σου στην ιερή λίμνη
Εκείνη ύψωσε για σένα τα μεγάλα τείχη
Νινκάσι όταν ίδρυσες την πόλη σου στην ιερή λίμνη
Εκείνη ύψωσε για σένα τα μεγάλα τείχη
Πατέρας σου είναι ο Ένκι, ο άρχων Νιντιμμούντ
Μητέρα σου η Νίντι, της ιερής λίμνης η άνασσα
Νινκάσι, πατέρας σου ο Ένκι, ο άρχων Νιντιμμούντ
Μητέρα σου η Νίντι, της ιερής λίμνης η άνασσα
Είσαι αυτή που με ένα μεγάλο φτυάρι ζυμώνει
Το ψωμί με γλυκά αρωματικά ανακατώνει
Νινκάσι, είσαι αυτή που με φτυάρι ζυμώνει
Το ψωμί με το μέλι ανακατώνει
Είσαι αυτή που το ψωμί σε μεγάλο φούρνο ψήνει
Τα καθαρισμένα σιτηρά τακτοποιεί
Νινκάσι, είσαι αυτή που το ψωμί σε μεγάλο φούρνο ψήνει
Τα καθαρισμένα σιτηρά τακτοποιεί
Είσαι αυτή που το κριθάρι μουλιάζει
Τα βασιλικά σκυλιά κρατούν ακόμα και τους άρχοντες μακριά
Νινκάσι, είσαι αυτή που το κριθάρι μουλιάζει
Τα βασιλικά σκυλιά κρατούν ακόμα και τους άρχοντες μακριά
Είσαι αυτή που το κριθάρι σε γυάλα μουλιάζει
Τα κύματα ανεβαίνουν και κατεβαίνουν
Νινκάσι, είσαι αυτή που το κριθάρι σε γυάλα μουλιάζει
Τα κύματα ανεβαίνουν και κατεβαίνουν
Είσαι αυτή που απλώνει τον ψημένο χυλό πάνω σε καλάμια
Η δροσιά υπερισχύει
Νινκάσι, είσαι αυτή που απλώνει τον ψημένο χυλό πάνω σε καλάμια
Η δροσιά υπερισχύει
Είσαι αυτή που με τα δυο της χέρια κρατάει το γλυκό φυτό
Το ψήνει μέσα σε κρασί και μέλι
Εσύ είσαι το γλυκό φυτό στο δοχείο
Νινκάσι, είσαι εσύ το γλυκό φυτό στο δοχείο
Η σκάφη το σουρώνει, με έναν ευχάριστο ήχο
Εσύ το τοποθετείς σωστά στη μεγάλη σκάφη
Νινκάσι, η σκάφη το σουρώνει, με ευχάριστο ήχο
Εσύ το τοποθετείς σωστά στη μεγάλη σκάφη
Όταν απ'το δοχείο βγάζεις την σουρωμένη μπύρα
Είναι σαν να κυλούν ο Τίγρης κι ο Ευφράτης.
Νινκάσι, είσαι αυτή που ρίχνει τη σουρωμένη μπύρα στο δοχείο
Είναι σαν να κυλούν ο Τίγρης κι ο Ευφράτης.
Γραμμένος το 1800 π.Χ., ο ύμνος προς την Σουμέρια θεά της μπύρας Νινκάσι, θα μπορούσε να χρησιμεύσει και σαν συνταγή για την παρασκευή μπύρας. H Νινκάσι ήταν κόρη της θεάς της γονιμότητας Ινάννα, γνωστής και ως Ιστάρ. Σ'αυτόν τον ύμνο, όμως, ως μητέρα της αναφέρεται η Νίντι, μία από τις οκτώ θεές που πλάστηκαν από την Νινχουρσάγκ (την Ίσιδα των Αιγυπτίων) για να θεραπεύσουν τον Έντι. Η μετάφραση του ύμνου έγινε από τα αγγλικά. Ένας παρόμοιος ύμνος των αρχαίων Σουμερίων για τη μπύρα είναι ο εξής: "Πίνοντας μπύρα με διάθεση κεφάτη, πίνοντας οινόπνευμα, εν ευθυμία βρίσκομαι. Χαρά μες στην καρδιά μου και μέσα στο συκώτι. Χαρά μες στην καρδιά μου και το χαρούμενο συκώτι μου με ένδυμα αντάξιο μιας βασίλισσας καλύπτω!..."
Δημοσιεύθηκε στον Ιδεοστρόβιλο τον Αύγουστο του 2022.