Το ταξίδι της Ελλάδας

Φλογερός φιλέλληνας ο Pierre-Antoine Lebrun (1785-1873), επισκέφτηκε την Ελλάδα το 1820, έναν χρόνο πριν την Επανάσταση και έκλεισε τις εντυπώσεις του σ’ένα μακροσκελές ποίημα με τίτλο Le voyage de Grèce (Το ταξίδι της Ελλάδας), το οποίο εκδόθηκε το 1828.

Στον πρόλογο αναφέρεται σε τρεις κατηγορίες Ελλήνων: στους ορεσίβιους που μέχρι ενός σημείου είχαν διατηρήσει την ανεξαρτησία τους, στους θαλασσινούς που σκέφτονταν να την επανακτήσουν, και στους κατοίκους των κάμπων και των πόλεων που έμοιαζαν να μη μπορούν πλέον να την ονειρευτούν, που είχαν εξοικειωθεί με την ιδέα της σκλαβιάς.

Σαν δημοσιογράφος της εποχής, ο Lebrun αναλύει στον πρόλογό του, που γράφηκε μετά την Επανάσταση, όσα είδε και έζησε, μιλάει για τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου, σαν άνθρωπος που τα γνώρισε όλα από πρώτο χέρι.

Αλλά και σαν ποιητής γεμάτος συναίσθημα, λέει:

Με την ηρωική Ελλάδα, με την Ελλάδα της Ευρώπης, ανέμιξα συχνά αυτήν που θα μπορούσα ν’αποκαλέσω δική μου, αυτήν που αποτελείται από τόπους που είδα, από ανθρώπους που γνώρισα, από χαρές που δοκίμασα.

Όσο για το ποίημα αυτό καθ’εαυτό; Από τους στίχους του παρελαύνουν όλοι οι ήρωες της Επαναστάσεως, αναρίθμητοι όσοι και οι τόποι των μαχών. Οι στίχοι του Lebrun έχουν ιδιαίτερη σημασία, επαναλαμβάνω, καθώς γράφτηκαν την εποχή που συνέβαιναν τα μεγάλα γεγονότα, αποτελούν ουσιαστικά μια ζωντανή αποτύπωσή τους την ίδια στιγμή, σε λογοτεχνική μορφή.

Με το πλοίο «Θεμιστοκλής» έφτασε το 1820 στην Ελλάδα ο ποιητής, σ’αυτό το πλοίο άκουσε για πρώτη φορά τον Θούριο του Ρήγα. Ήταν το πλοίο, το οποίο την επόμενη χρονιά με κυβερνήτη τον Τομπάζη, θα έμπαινε επικεφαλής του στόλου, πριν τον Μιαούλη, και θα ωθούσε τα νησιά να εξεγερθούν.

Εκστασιασμένος ο Lebrun βλέπει για πρώτη φορά την Ελλάδα αληθινή μπροστά του και δεν μπορεί να κρύψει τον ενθουσιασμό του:

Η Σπάρτη ήταν εκεί, κρυμμένη. Κι εγώ, ψηλά από το κατάρτι
Προς εκείνην, προς τα βουνά της φέρνοντας τα μάτια μου γοργά
Έριχνα βλέμματα προσηλωμένα, τεταμένα, διψασμένα
Την έψαχνα παντού, χαμηλόφωνα έλεγα τ’όνομά της
Γελούσα, έκλαιγα. Η ελευθερία, η δόξα
Ο Λεωνίδας, η Ελένη, κι ο μύθος κι η ιστορία
Η Ελλάδα με τις τέχνες της, με τους σοφούς, τους ήρωές της
Όλη μπροστά μου ανέβαινε στον ορίζοντα των κυμάτων.
Κι έβλεπα την Ελλάδα και δεν τολμούσα να το πιστέψω!
Κι όσο πιο πολύ την ένοιωθα να πλησιάζει…
Σε μια τέτοια στιγμή άλλος θα έχανε τη μνήμη του!
Ω καρδιά μου, πώς χτυπάς στη θύμηση αυτή και μόνο!

Καθώς ετοιμάζεται να πατήσει το πόδι του στη στεριά, σκέφτεται:
Είμαι Έλληνας κι εγώ όπως κι αυτοί
Ναι, είναι η πατρίδα μου
Ναι, σαν κι εκείνους επιστρέφω στην αγαπημένη ακτή,
Ξέρω όλους τους δρόμους, γνωρίζω όλα τα ονόματα.

(μετάφραση Λητώ Σεϊζάνη)

Διακόσια χρόνια μετά, οι στίχοι του φαντάζουν σαν να γράφτηκαν σήμερα. Τέτοιες είναι οι δυνάμεις της αληθινής αγάπης, της καρδιάς που πάλλεται στη θέα ενός ανθρώπου ή ενός τόπου. Και τέτοια είναι η αγάπη που μπορεί να γεννήσει η Ελλάδα σε δικούς της και σε ξένους.

—

[Pierre-Antoine Lebrun] Πιερ-Αντουάν Λεμπρέν (γεν. 29 Noεμβρίου του 1785 στο Παρίσι-πέθανε στις 27 Mαϊου 1873 στο Παρίσι). Ήταν Γάλλος ποιητής.

Η ζωή του

Το 1805 ο Lebrun με το επικό ποίημά του Ωδή στον μεγάλο στρατό, προσήλκυσε την προσοχή του Ναπολέοντος Βοναπάρτη, ο οποίος εξασφάλισε στον ποιητή αμοιβή 1200 φράγκων.

Γοητευμένος και επηρεασμένος από τα γραπτά του Φρήντριχ Σίλλερ, ο Lebrun δημιούργησε το 1820 την δική του Μαρία Στιούαρτ, τραγωδία που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα του.

Ο Lebrun έκανε στη συνέχεια πολλά ταξίδια στην Ιταλία και την Ελλάδα. Ένα από τα πιο διάσημα έργα του εκείνης της εποχής είναι το ποίημα Le voyage de Grèce του 1828 χάρη στο οποίο τον ίδιο χρόνο έγινε αθάνατος της Γαλλικής Ακαδημίας.

Όταν τελείωσε η επανάσταση του Ιουλίου του 1830 στη χώρα του, ο Lebrun ετέθη επικεφαλής του βασιλικού τυπογραφείου, της „Imprimerie Royale“. Το 1839 έλαβε τίτλο ευγενείας στην Γαλλία ενώ το 1844 τιμήθηκε και από την Ακαδημία των Επιστημών της Βαυαρίας.

Μετά την Επανάσταση του Φεβρουαρίου αποτραβήχτηκε από την ενεργό δράση αλλά το 1853 πήρε τον τιμητικό τίτλο του γερουσιαστή και 15 χρόνια αργότερα άλλο τίτλο της Λεγεώνος της Τιμής.

Το έργο του: Ode à la Grande Armée (1805), Ode sur la campagne de 1807 (1807), Sur la mort de Napoléon. Poeme lyrique, Coriolan Ulysse Pallas, fils d’Évandre (1822, Cid d’Andalousie (1825), Voyage de Grèce Marie Stuart (1820)